ÇİN SEDDİ HAKKINDA

Çin Seddi (Wanli Changcheng, Great Wall of China) dünyanın en büyük insan yapısı olup uzunluğu 8.850 kilometre, yeni bir arkeolojik araştırmaya göre 21,196 kilometre. İnşası yüzyıllarca süren, çağlara yayılan surlar, bugün dünyanın en ünlü ve turistik yerleri, araştırma konuları arasında yer alıyor. 

Çin Seddi Nerede?

Çin Seddi Çin’in kuzeyinde, doğu-batı yönünde uzanan dev savunma surları Po Hay Körfezi’nde deniz kıyısında başlıyor, batıya doğru uçsuz bucaksız coğrafyaları geçerek uzanıyor. Ülkenin 15 iline yayılıyor. Doğuda Hebei vilayetindeki Şangay Geçidi’nden batıda Gansu ili Jiayu Geçidi’ne kadar gidiyor.

Çin Seddi’ne Nasıl Gidilir? Gezi Rehberi

Size kötü bir haberim var; Çin Seddi’ne gitmek için maalesef taa Çin’e kadar gitmek gerekiyor. Çin Seddi’ne nasıl gidilir sorusunu yanıtlamadan ve gezi rehber notları vermeden önce zamanınıza göre Pekin’den surların hangi kısmına gideceğinize karar vermeniz için başkentten gidiş süreleri aşağıdaki haritada. Badaling, Juyong Geçidi, Huanghuacheng, Jiankou, Mutianyu, Gubeikou, Jinshanting, Simatai ve Huangya geçidi bölümleri kolayca ve günübirlik ziyaret edilebiliyor. Surların 630 kilometresi Pekin ili içerisinde yer alıyor.

Mutianyu Surlarına Ulaşım – Nasıl Gidilir?

Pekin’den kolayca yapılabilecek bir Çin Seddi gezisi için Mutianyu Surları tercih edilebilir. Kent merkezindeki Dongzhimen otobüs durağından 916 Express (tam bilet ücreti 12 CNY, Beijing Transportation Card ile 6 CNY, yani Çin para birimi Yuan, Renminbi) veya 916 otobüsüne binip Huairou North Avenue’deki Huairou Beidajie durağında indikten sonra h23, h24, h35 veya h36 otobüsüyle Mutianyu Roundabout kavşağına gelerek 450 metre yürüdükten sonra bilet satış bürosuna ulaşılıyor. Tam bilet ücreti 45 yuan, 60 yaş üzeri ve çocuklara 25 yuan, 120 santimden kısa boylu çocuklara ücretsiz, ne acayip bir fiyatlandırma şaşılır.

Pekin Merkez Tren Garı’ndan (Beijing Huochezhan) Mutianyu Surlarına ulaşım için 2 numaralı metro ile Dongzhimen istasyonuna gidip E çıkışından yüzeye çıkarak yine 916 Express otobüsüne binebilirsiniz.

Surlara yürüyerek tırmanmak isterseniz yarım saat kadar yürüyerek, ya da enerjinizi surları gezmeye saklamak veya daha yüksek bir noktaya erişmek isterseniz teleferikle 14 numaralı kuleye çıkabilirsiniz. Benim gibi teleferiği kullanmanızı öneriyorum, çünkü hem zaten tepeye kadar epey yürümüş olacaksınız, hem de teleferik kabininden manzara güzel.

5.400 metre uzunluktaki Mutianyu Suru ilk olarak Kuzey Qi hanedanlığı (550-557) tarafından inşa edildi. Ming Hanedanlığı’ndan vatanseverlikleriyle ünlü generaller Tan Lun ile Qi Jiguang surları yeniden inşa ederek savunma potansiyelini güçlendirdiler.

Surlar kuşaklar boyunca Çin için kuzey koruma kalkanı oldu, başkenti ve imparatorların anıt mezarlarını savundu.

Çoğu granit levhalarla yapılan Mutianyu Duvarları 7 ila 8 metre yükseklik, 4 ila 5 metre genişliğe sahip. Siper duvarlarının bazıları normal dikdörtgen değil testere dişi şeklinde. Siper duvarlarının altında, üstleri geleneksel yuvarlak mazgallardan farklı olarak kavisli kare mazgallar var.

Mutianyu Surları’nda bir kısmı ana surda, bazıları da iç ve dışındaki yan kollarda olmak üzere toplam 23 gözetleme kulesi var. 6 numaralı gözetleme kulesi Zhengguan 40 metre uzunluk, 30 metre genişlik, 20 metre yükseklikte.

Badaling Surlarına Ulaşım

Badaling Surlarına gitmek için 2 numaralı metro hattının Jishuitan metro istasyonu Exit B2 çıkışından 5-10 dakika yürüyerek ulaşabileceğiniz Deshengmen’den sabah 06:30 öğle 12:30 arası kalkan 877 numaralı otobüse binebilirsiniz. 12 Yuan bilet ücreti olan ve 1 saat süren bu direkt otobüsün son durağından girişe biraz yürümek ya da kızağa benzer raylı koltuklarla (pulley car) gitmek gerekiyor.

Diğer bir ulaşım seçeneği Tiananmen Meydanı’nın güney tarafındaki Qianmen Ok Kulesi’nin güneybatısından kalkan 1 numaralı turist otobüsü. Ücreti 20 yuan olan tur otobüsünde rehber var; yarım saatte bir kalkıyor ve 100 dakika sürüyor.

919 numaralı otobüs de var ama birçok durakta durduğu için uzun sürüyor, gerek yok. Trenle gitmek isterseniz Huangtudian istasyonundan kalkan S2 trenine (6 yuan, 1.5 saat) binip Badaling tren istasyonunda indikten sonra 15 dakike yürüyebilir ya da istasyondan ücretsiz servis otobüsleriyle teleferiğe gidebilirsiniz.

Badaling Seddi 7,6 kilometre uzunlukta. Bilet ücreti 45 yuan, teleferik 40 yuan. Restoranlar, hızlı yemek zinciri lokantası, oteller, Çin Seddi Müzesi, dairesel ekranlı bir sinema ve dükkanlar var.

 Dünyanın en büyük yapısını ziyaret eden çok ünlü var, örneğin ABD Başkanı Obama, İngiltere Başbakanı Cameron, Arjantinli futbolcu Maradona, Los Angeles Lakers NBA süperstarı Bryant, İsrail Başbakanı Rabin, Rusya Devlet Başkanı Putin, Romanya Başbakanı Dascalescu, Güney Afrika Başkanı Mandela, Küba Devlet Başkanı Castro, İspanya Kralı Carlos. 

Çin Seddi Neden Yapıldı?

Çin Seddi’nin temeli Çin’in Savaşan Beylikler Döneminde (MÖ 770 – MÖ 221) 20’den çok krallık tarafından atıldı. Chu, Qi, Yan, Wei, Han, Zhao, Qin krallıkları birbirlerinden korumak için sınırlarında ilk setler inşa ettiler. Qin, Zhao, Yan kralıkları ise XiongNu, DongHu, LinHu, Hiung-nu’ların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını korumak amacıyla inşa ettiler. Çin’in ilk İmparatoru Qin Shi Huang ülkenin kuzeyini boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla korumaya karar verdi.

Bu devasa inşaatın neden yapıldığı, amacı konusunda farklı görüşler var; ülkenin sınırlarını başta Hiung-nu olmak üzere kuzeyden Çin’e karşı Moğol ve Türk boylarının saldırılarına karşı savunmak; uzun savaşlar sonunda yıkılan beyliklerin esir düşen yöneticilerini sürgün ve ağır işlerde cezalandırmak; ülkeden kaçışları önlemek; ülkenin tek yönetim altında birleştiğini halka ve dışarıya göstermek.

Çin Seddi Tarihi ve Hikayesi

Çin Seddi tarihte eski Qi (MÖ 770-221), Qin (MÖ 221-207), Han (MÖ 206-MS 220), Ming (1368-1644) hanedanlıkları tarafından çeşitli dönemlerde yapılmış olup, günümüze kadar kalan duvarların büyük bir kısmı Ming Hanedanı döneminde inşa edildi. Qin Shi Huang MÖ 221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirerek uzattı ve Çin Seddi aslında Qin Hanedanlığı döneminde İngilizcedeki söylenişiyle Great Wall of China haline geldi, Çin halkının tarihi ve en büyük anıtı oldu.

MÖ 3. yüzyıldan MS 17. yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam ettiler. Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan, 1368-1644 yılları arasında hüküm süren Ming Hanedanı. Haritada surların Ming Hanedanlığı tarafından inşa edilen kısımları kırmızı, daha önce yapılan duvarlar mavi renkte.

Çin Seddi Hakkında Bilgi

Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişiyor. Çin Seddi’nin tamamı tuğla ve kayalardan oluşmayıp, bazı yerleri çok zayıf, harç içerisine çevrede bulunabilen toprak, taş, ahşap, tuğla parçaları, kil veya kireç gibi malzemeler katılarak yapılmış, devleti saldırılardan koruyabilecek güçte değil, ancak düşmanı yavaşlatacak nitelikte. Genellikle duvarın yüksekliği 4-6 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı 6 metre civarında. Geniş olan yerlerin üzerinde atlar ve arabalar gidebiliyor. Kalın duvarlar boyunca siperlik ve okçu delikleri var. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale; 9 kilometrede bir fener kulesi bulunuyor. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklar da inşa edilmiş. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya olanak verecek şekilde birkaç sıra halinde yapılmış.

 Tarihi yapı, 1987 yılında UNESCO Dünya Mirası, 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası’ndan biri olarak seçildi. Çincedeki adları Wanli Changcheng “10.000 Mil Uzunluğunda Duvar” ve Changcheng “Uzun Duvar” anlamına geliyor. Resmi olmayan, edebiyat ve efsanelerde geçen isimleri ise Zi Sai (Purple Frontier) ve Tu Long (Earth Dragon). Uzunluğu resmi ve güncel bilgilere göre 21,196 kilometre.

 Çin Seddi Hakkında İlginç Kısa Bilgiler

1. Çin Seddi uzaydan görülebilir söylentisi yalan olup sadece 1.5 km yukarıdan bile çıplak gözle görmek zor. Bazı astronotlar gördüklerini iddia ettiler ancak daha sonra bunların nehir olduğu anlaşıldı.

2. Tamamlanması 2 bin yıldan uzun sürdü.

3. 2.300 yıllık bir yapı olsa da, dünyanın geri kalanı bundan habersizdi. Avrupalılar böyle bir yapı olduğunu 1605 yılında Portekizli kaşif Bento de Gois aracılığıyla öğrendiler.

4. Kesin bir rakam bilinmese de yapılan bazı çalışmalar yapımında 8.000 kişinin çalıştığını gösteriyor. Bunlar askerler, zorla toplanıp getirilen köylüler, suçlu mahkumlar ve savaş esirlerinden oluşuyordu.

5. Efsaneye göre duvarın yapım güzergahı, çalışmaları izleyen bir ejderhanın bıraktığı izler takip edilerek oluşturuldu. Bazılarına göre duvarın kendisi de dağların üzerinde kıvrılmış yatan bir ejderha şeklinde.

6. 1987 yılında İngiliz maratoncu William Lindesay tek başına duvar üzerinde  2400 km koştu.

7. Çin Seddi’nin en yüksek noktası Pekin yakınlarındaki Heita Dağı üzerinde ve deniz seviyesinden 1.525 metre yüksekte.

8. Dünyanın en uzun mezarlığı. Yapımı sırasında ölen binlerce işçi inşaata gömüldü. Bazılarının bizzat duvarın içine gömüldüğü düşünülüyor. Duvarın harcında insan kemikleri kullanılmış efsanesi buradan doğmuş olabilir.

9. Efsaneye göre Meng Jiangnv kocası duvarın inşaatında öldükten sonra öylesine ağladı ki duvarın o kısmı çöküp eşinin kemikleri ortaya çıktı ve alıp defnetti.

10. 1966–1976 Kültür Devrimi sırasında duvarın tuğlalarından bazıları ev, çiftlik ve depo yapımlarında kullanıldı.

11. En ünlü kısmı Badaling’i üç yüzden fazla devlet başkanı ve üst düzey yönetici ziyaret etti.

12. Ming Hanedanlığı’nın yaptığı surlar Liaoning, Hebei, Tianjin, Beijing, İç Moğolistan, Shanxi, Shaanxi, Ningxia ve Gansu eyaletlerinden geçiyor ve 8.850 kilometre uzunluğunda.

13. Surların üçte biri hiç iz kalmadan yok oldu.

14. Ölçüm, hesap ve tahminlere göre 3,873,000,000 tane tuğla kullanıldı ve toplam 58 milyon ton ağırlığında.

15. Yılda on milyonlarca ziyaretçi üzerinde yürüyor.