MOTORLU KARAVAN KAMPI
Motorlu karavan almak isteyenler için pratik rehber:
Motorlu karavan mı almayı düşünüyorsunuz ?
Ne tip bir motorlu karavan almalıyım ?
Neye göre seçmeliyim, nelerden kaçınmalıyım ?
Motorlu karavanınızı neye göre seçmelisiniz ve nasıl almalısınız?
Eğer motorlu karavan almayı düşünüyorsanız, cevaplanmasını istediğiniz bir sürü soru vardır. Sizlere, bu yazı dizisi ile, neye ihtiyacınız olabileceği ve tabii ki nelerden kaçınmanız gerektiği konusunda yardım etmek istiyoruz.
Motorlu karavan alma kararını vermek, dikkatli verilmesi gereken bir karar, çünkü maddi olarak hiç de az bir meblağdan bahsetmiyoruz.
Eğer önceden hiç motorlu karavan tecrübeniz yoksa, “Ne tip bir motorlu karavan almalıyım?” veya “Ne kadar harcamalıyım?” gibi soruların cevapları hakkında hiçbir fikriniz yok demektir. Bu yazı size tüm sorularınızın cevaplarını tek tek vermeyebilir ama yine de size doğru bilgilerle elimizden geldiği kadar yardımcı olup, doğru yolu gösterebiliriz.
Hadi şimdi motorlu karavan almak için ilk adımı atalım, sorunsuz ve keyifli bir sürece beraber hazırlanalım...
Ne tip bir motorlu karavan almalıyım?
* Yükselen tavan mı, sabit tavan mı? Üst kabinli mi yoksa low profile mı olmalı? Motorlu karavan jargonuyla size en uygunu hangisiyse, onu seçmenize yardım edelim.
Soru-Cevap
* Seçeneklerinizi nasıl azaltabilirsiniz? Sizin için bir Soru-Cevap bölümü hazırladık. Böylece tercihiniz benzin mi dizel mi olmalı, veya aracınız ne kadar yük taşımalı gibi bilgiler doğrultusunda seçimlerinizi azaltabilirsiniz.
Motorlu karavanımda ne aramalıyım?
* Ne özellikler istediğinizi ve neler olmadan yapabileceğinize karar verin. Ayrıca size nereden alabileceğinizi, ne zaman almanın daha mantıklı olduğunu ve alacağınız zaman neleri kontrol etmeniz gerektiğini bildiğinizden emin olun.
Motorlu karavanımın bakımını nasıl yapmalıyım ?
* Motorlu karavanınızın tamiri/bakımı. Aracınızda mutlaka yapılması gereken kontroller ve bu kontrolleri kimin yapması gerektiği.
Başka nelere ihtiyacım var?
Satın almanız gerekenler nelerdir? Almanız gerekenler ve seyahatleriniz sırasında işinizi kolaylaştıracak şeyleri keşfedin.
Ne tip bir motorlu karavan almalıyım?
Motorlu karavanların çok değişik tipleri vardır ve satın almadan önce bütün seçenekleri dikkatlice gözden geçirmeniz gerekir. Temel olarak motorlu karavanlar 3 kategoride birbirinden ayrışır. Birinci kategori Conversion yani dönüşmüş karavanlar; bu bir otomobilin veya kamyonetin karavan olarak kullanılır hale getirilmesi demektir. İkincisi Coachbuilt kategorisi yani bir ticari araç kasasının bir karavan olarak tasarlanmış ve göre inşa edilmiş olması demektir. Üçünçü ve son kategori Dismountable yani aracınıza monte edilip çıkarılabilen karavan sistemi. Bunların arasından seçim yapmak oldukça zorlayıcı olabilir çünkü her kategori de birçok seçenekten oluşmakta.
Dikkate almamız gereken ana unsurları bir gözden geçirelim.
Conversion/Dönüşmüş
Sabit Tavan
Sabit tavanlı motorlu karavanların en büyük faydası alçak oldukları için kapalı garajlara ve çok katlı otoparklara rahatlıkla girebiliyor olmalarıdır. Dönüşebilenler kategorisinin içindeki en ucuz seçenektir ve ilk kez karavan tecrübesi edinecekler için idealdir. Ayrıca tavanını ilerleyen zamanlarda sabit veya haraketli bir şekilde yükseltebilirsiniz de. Tabii aklınızda bulunması gereken ve sizi rahatsız edebilecek birkaç özelliği de vardır bu tip karavanların. Birçok açıdan motor karavanların içinde sabit tavan en zorlayıcı niteliklerden biridir çünkü içeride ayakta durmanız imkansızdır. Genelde en fazla iki kuşet (yatak) alır. Eğer aileniz veya arkadaşlarınızla tatile çıkmayı seviyorsanız, pek de iyi bir seçenek değildir. Gerekirse karavanınızın yan tarafına veya arkasına siperlik ekleyerek fazladan alan kazanabilirsiniz.
Sabit tavanlı karavanlar en temel karavan tipi sayılırlar; iç özellikleri ve yalıtımları da minimumda tutulmuştur. Tabii bunun istisnaları yok değildir. Sürekli seyahat eden iş adamları için özel olarak dönüştürülen karavanlar oldukça lükstür. Tabii lüks demek aynı zamanda da çok pahalı demektir.
Yükselen Tavan
Yükselen tavanlı karavanlar, sabit tavanlı karavanların bir adım ötesidir, fakat genel özellikleri aynıdır. En önemli farkı ve faydası içinde ayakta durulabiliyor olmasıdır çünkü isminden de anlaşıldığı üzere, tavanı yükseltilebilir.
Seyahat esnasında bu tip karavanlar ve sabit tavanlı olanlar, diğer karavan tiplerinden farklı olarak alçak köprülerin veya bariyerlerin altından kolayca geçilmesine imkan verir. Tabii ne olur ne olmaz yine de aracınızın yüksekliğine dikkat etseniz, iyi olur.
Bazı yükselen tavanlar fazladan yatak imkanı sağlar. Genelde çadır tarzı yataklar tercih edilir. Yetişkinler için küçük ve dar olabilirse de, çocuklar için büyük bir eğlence olabilir.
Tavan körükleri birçok farklı malzemeden yapılabilir fakat plastik olanlar genleşebileceği için yalıtımlı ahşap veya metale yatırım yapılması daha sağlıklı olacaktır.
Yüksek Tavan
Eğer biraz daha geniş bir alan, biraz daha lüks isterseniz ve bütçeniz de elveriyorsa yüksek tavanlar sizin için uygun olabilir. Bu tip araçlarda aracın orijinal tavanı yerine kalıcı olarak yüksek tavan yerleştirilmiştir. İçinde ayakta durulabilecek yükseklik yaklaşık 2 metredir ve bazı yüksek tavanların içinde duş alanı ve hatta arka kısmında ayrı bir tuvalet/duş bölmesi bulunmaktadır.
Aracın gövde kısmının yalıtımı genelde normal seviyedeyken, tavanın yalıtımı çok daha iyidir. Tabii karavanın gövdesinde plastik çift cam varsa, içerisi çok daha sevimli olacaktır.
Mikro-motorlu karavanlar ve otomobilden üretilmiş kamyonetler
Birçok insan için motorlu karavan almayı engelleyen sebeplerden biri de ikinci bir araba almak için yerin ve/veya bütçenin olmamasıdır. Mikro-motorlu karavanlar ve otomobilden üretilmiş kamyonetler bu sorunu çözmek için idealdir. Hem günlük hayatınızda kullanabileceğiniz, hem de haftasonu seyahatlerinizde eviniz olarak kullanabileceğiniz kadar küçük karavanlar da mevcuttur. Aslında dar bir alan imkanı sunar ama tente ile bu alanı büyütebilirsiniz. Ayrıca yakıt konusunda küçük motorlar büyüklere nazaran çok daha ekonomiktir, her ne kadar bu zaman zaman performans kaybı demek olsa da...
Sabit ve yükselen tavanlar, küçük ticari araçlardan oluşmuş karavanlar ve otomobilden üretilmiş kamyonetler gibi bir dolu seçeneğiniz olduğu gibi bunları günlük hayatınızda da araba yerine kullanabilirsiniz. Üstelik dizel motor tercih ederek oldukça ekonomik bir yakıt tüketimine de ulaşmış olursunuz.
Coachbuilts/...Üst Kabinli
Üst kabinli veya bazen onun yerine kullanılan ismiyle Luton’lar genelde iç hacmi çok geniş araçlardır çünkü iç mekanı sürücü koltuğuna kadar uzanır. İçinde normal karavanlarda olduğu gibi lavabo/tuvalet bölmesi vardır. İçinde 2-6 kişi konaklayabilir ve genelde üstteki kabinde ikili kuşet (yatak) vardır.
Bunlar oldukça dayanıklı araçlardır çünkü bütün gövde ve kabin aracın ana şasesinin üzerine inşa edilmiştir. Ayrıca dönüşümlü olanlara nazaran çok daha iyi bir yalıtım sistemiyle donatılmışlardır.
Low Profile
Low Profile coachbuilt modeli, üst kabinliye çok benzer fakat üst kabin kısmında yatak yerine depolama bölmesi ve dolaplar vardır. Bunların bakımı ve yakıt tüketimi daha iyi olduğu için özellikle çiftler arasında oldukça yaygındır.
Belki siz de yükseklik bariyerlerinin altında kolayca geçmenizi sağlayan, yükselen tavanlı bir low profile coachbuilt tercih edersiniz, ne dersiniz?
A Sınıfı
İsminden de anlaşılabileceği gibi motorlu karavanların en üst modelidir ve genelde şase üstünden itibaren kişiye özel tasarlanır. Eğer ciddi bir uzun yol karavancısı iseniz, bu tip karavanlar sizin için üretilmiştir ve istediğiniz kadar donanım ekleyebilirsiniz. Bu tip motorlu karavanlar daha çok Amerikan tipi tekerlekli hayat tarzını yansıtır ve fiyatları da aynen bu doğrultudadır.
Bunların ana faydası size sağladığı geniş alan ve sunduğu konfordur. Alan kullanımı dahice tasarlanmıştır; daha geniş kabini, her zaman kullanıma hazır tutabileceğiniz portatif katlanabilir tavan yatağı ve kamp alanında oturma grubuna dahil edebileceğiniz araç koltukları...
Bu A Sınıfı motor karavanlar, son zamanlarda boyut olarak büyük kamyonetlerden dönüştürülmüş olanlarla karşılaştırılabiliyor, A Sınıfı’nın iç mekandaki kullanım kolaylığı ve rahatlığı farkını hissettiriyor.
Dismountable/Monte Sistem
Bu motoriu karavanlar size çekme karavanlarda olduğu gibi bir esneklik sunar. Kamyonetlerin arka kasasına oturtulmak üzere tasarlanmış gövde, kamp alanında demonte edilerek kamyoneti günlük ihtiyaçlarında kullanmak üzere serbet bırakır. Her seferinde karavanla dolaşmak sorunda kalmazsınız. Fakat bu monte/demonte işlemi çok da kolay ve hızlı bir işlem olmadığı için uzun bir seyahatin sonlarına doğru çekiciliğini oldukça kaybedebilir.
Ayrıca kullanım alanı biraz sorun olabilir. Gerçi ailenin karavan kısmında seyahat edebileceğini düşünürsek, tek aile arabası isteyen insanlar tercih edebilir. Ayrıca fazladan yolcu taşımak için double-cabin kamyonetler de kullanılabilir ama bu zaten fazladan bir yatak fiyatına mal olur ve karavanın boyuyla ilgili sorun çıkabilir.
Sorular-Cevaplar
Peki hangisi seçeceksiniz? Tam da bu yüzden önemli olabileceğini düşündüğümüz soruları ve cevapları yazdık ki belki doğru motorlu karavanı seçmenizi kolaylaştırabiliriz.
S. Motorlu karavanımı günlük hayatımda kendi arabam olarak da kullanmak istiyorum. Hangi modellere bakmalıyım acaba?
C. Eğer alışverişe gitmek veya çocuklarınızı okula bırakmak için kullanacaksanız, o zaman bariyerlerin altında kolayca geçebileceğiniz modeller seçmelisiniz. Ayrıca yakıt tüketimi ekonomik olan, dar yollarda manevra kabiliyeti olan ve park yeri bulmakta zorlanmayacağınız bir model olmalı. Sizin isteklerinizi karşılayabilecek motorlu karavanlar; sabit veya yükselen tavanlı modeller, monte edilebilir olanlar, mikro-motorlu karavanlar ve otomobilden üretilmiş kamyonetlerdir.
S. Motorlu karavanım kullanmadığım zamanlarda nerede durmalı?
C. Eğer motorlu karavanınızı garajınızda tutmak istiyorsanız, yüksekliğini mutlaka göz önünde bulundurmalısınız. Coachbuilt dönüşümlü olanların yüksekliği 2.7m, sabit tavanlar yaklaşık 2m ve mikrolar da 2m’den daha kısadır. Eğer motorlu karavanınızı evinizin önünde yola park edecekseniz, yetkililere danışmanız faydalı olacaktır, çünkü kısıtlamalar olabilir.
Tüm seçenekleriniz bunlar değil elbette, birçok kamp alanı size mevsimsel veya yıl boyu park olanağı sunmakta. Eğer sık sık yurtdışına çıkmayı düşünüyorsanız, aracınızı bir limana veya defaten ziyaret etmeyi düşündüğünüz bir bölgeye park etmek isteyebilirsiniz.
S. Motorlu karavanı seçimim, nerelere seyahat edeceğimle alakalı mıdır?
C. Her kamp alanının birbirinden çok farklı özellikleri olacağı mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Karavan parkları genelde oldukça kaliteli tuvalet, duş alanları sunar. Hata bazılarında kreşler, gece kulüpleri ve restoranlar bile bulunmaktadır. Bu tarz bir kampı tercih ederseniz, özellikleri minimumda bir motorlu karavan size yetecektir. Birçok kamp-karavan alanının bu şekilde donanımlı olduğunu fark edeceksiniz, dolayısıyla fazla lüks ve büyük olmayan bir motor karavan size yetecektir.
Eğer daha tenha ve kırsal bölgeleri dolaşmak istiyorsanız, motorlu karavanınızın özellikleri önem kazanır. Örneğin her alanda kolaylıkla atık boşaltabileceğiniz çöp tankları olmadığı için aracınızdaki atıkları uygun bir çöp haznesi veya tercihan kapaklı bir kovayla atmak zorunda kalabilirsiniz. Birçok alanda elektrik tesisatı yoktur ve siz de elektriğe bir hayli bağımlı olacağınız için o nedenle jeneratör kullanmak zorunda kalırsınız ki bu da oldukça gürültülüdür. Ayrıca kalmayı planladığınız bölgede duş imkanı da olmayabileceği için coachbuilt veya A Sınıfı motorlu karavanları tercih edebilir ve ihtiyacınız olan her şeye sahip bir karavanla yolculuk etmiş olursunuz.
S. Motorlu karavanımla yıl boyu seyahat edebilir miyim?
C. Tabii ki edebilirsiniz. Ama bunun için motorlu karavanınızın mükemmel bir yalıtıma sahip olması gerekmektedir! Basitce dönüştürülmüş motorlu karavanların ön ve gövde kısmı eğer zayıf bir yalıtıma sahipse nasıl ısıtılacağı çok önemlidir. En iyi yalıtım ve ısıtma sistemi büyük coachbuilt ve A Sınıfı motorlu karavanlarda bulunmaktadır.
S. Off-road yapmayı planlıyorum. 4 çeker bir araç mı düşünmeliyim?
C. 4 çeker bir araçla tabii ki yol tutuşunuz ve güvenliğiniz oldukça iyi olacaktır. Böylece çamurlu bölgelerde tehlikeden kolayca sıyrılabilirsiniz ama bu hem çok pahalı bir seçenektir hem de yakıt tüketimini çok artıracaktır.
S. Peki hangi motoru tercih etsem? Benzin mi, dizel mi, turbo dizel mi?
C. Eğer sıkça seyahat etmeyi düşünüyorsanız, muhtemelen dizel motor en iyi seçenek olacaktır. Çünkü hem daha uzun ömürlüdür hem de ödediğiniz paranın karşılığını alırsınız. Eğer ilerki zamanlarda daha büyük veya daha lüks bir motorlu karavana geçmeyi düşünürseniz, satmanız daha kolay olacaktır. Dizel ve turbo dizel motorların satın alma esnasında fiyatı yükselttikleri bir gerçek. Fakat eğer uzun yol yapmayı ve km’lerce seyahat etmeyi düşünüyorsanız, uzun vadede kendini amorte edecektir. Benzinli motor isterseniz, sadece küçük arabalardan üretilmiş motor karavan seçeneğiniz vardır. Coachbuilt olanlar zaman zaman benzinin yarı fiyatı olan LPG’ye dönüştürülebilir, çünkü alt kısımda fazladan bir tüp depolayacak yer de olabilir.
Nasıl satın alacaksınız?
En yeni ve en üst model motorlu karavanı mı alacaksınız?
Eğer yeni bir motorlu karavan almayı düşünüyorsanız, içindeki her bir malzemenin en iyisi olması gerekip gerekmediğine karar vermeniz gerekir. Bir aşçı tatildeyken bile yanında fırın ister mi? Basit bir ocakla veya ızgarayla veya mikrodalgayla da nefis yemekler yapabilirsiniz.
Tatil yaparken dışarıda yemeyi veya sipariş vermeyi tercih edebilirsiniz. Yemek pişirmek zorunda değilsiniz! Gerçekten duş, sıcak su, ekstra aküler gibi kaldırmak, doldurmak ve şarj etmek gereken şeylere ihtiyacınız var mı? Belki ihtiyacınız vardır ama bunların hepsi fazladan para ve ağırlık demektir. Ayrıca kapsamlı bir kamp alanında hiç de gerekli değiller.
İkinci el alırken nelere dikkat etmeliyim?
Mümkünse bu işten anlayan ve tecrübeli bir arkadaşınızla gidin; ama yine de başlangıç olarak faydalı olabilecek bilgilere bir göz atalım.
* Bir nemölçer ile kontrol edilmeden kesinlikle motorlu karavan satın almayın. Herhangi bir problem varsa, bunu fark etmenizi sağlar.
* Eğer dönüştürülmüş bir karavan alacaksanız, tescil ve dönüşüm belgelerini iyi kontrol edin.
* Bütün önceki kontrollerinin, bakım zamanlarının detaylı belgeleri olmalı. Yoksa alırken iki kez düşünün.
* Lavabonun altını ve rafları akıntı veya sızdırmalara karşı mutlaka kontrol edin.
* Yatak şiltelerini ve yastıkları rutubet ve paslanmaya karşı inceleyin.
* Yatağın monte edildiği sistemin ağırlık kaldırabileceğinden ve masalar kurulduğunda tamamen sabit durduklarından emin olun.
* LPG’li bir araç bile olsa bütün yakıt sistemini iyice elden geçirin.
* Eğer elektrik sistemi bağlandıysa, mutlaka yetkili bir elektrik mühendisinden alınmış son kontrol belgesini isteyin.
* Özellikle de çok kilometre yaptıysa.motorun yıllık bakım raporlarını inceleyin.
* Lastikler iyi görünüyor olabilir ama diş derinliği çok önemli. Ne kadar kilometre yapılmış olursa olsun 5 yıl içinde lastikler yenilenmelidir, görüntüye aldanmayın.
* Lastikler motorlu karavanınızın ağırlığını ve hızını kaldıracak bir model olmalı, jantlar ve lastikler doğru ölçüde olmalıdır.
* Motorlu karavanınızın mutlaka test sürüşüne çıkarınız ve yoldaki durumunu iyice inceleyiniz.
Pazarlık yapmalı mıyım?
Eğer bütçeniz yeni bir motorlu karavana yetiyorsa ve takasa da girmeyecekseniz pazarlık yapılabilir. Özellikle de piyasada durgunluk olduğu dönemlerde satıcılar motorlu karavanların vitrinde durmasındansa banka hesabında durmasını tercih ediyor olabilirler.
İkinci el satın almalarda satıcının istediği fiyatın daha altında bir fiyat önermeyi düşünebilirsiniz. Fakat aslında durumu, içindeki malzemeler, ekstralar gibi o kadar çok değişeni var ki, bir motorlu karavanın ne kadar ettiğini tahmin etmek zordur. Belli bir kullanılmış araç rehberine danışamayacağınıza göre, benzer araçların ilanlarını ve fiyatlarını takip etmenizde fayda var.
Motorlu karavanınızın bakımı
Karavanınızın ömrünün ne kadar olduğunu kestirmek zordur çünkü uzun yol yaptığı sırada ne kadar hırpalanacağını bilemezsiniz. Diğer sabit araçlara nazaran motorlu karavanların çok daha kısa ömürlü olduğu bir gerçektir fakat iyi ve düzenli bir bakımla 10 yıl kadar rahatlıkla kullanabilirsiniz.
Öncelikle motorlu karavanınızın yıllık bakımını mutlaka yaptırıyor olmalısınız.
Tabii bu bakımlar sizin ana aracınızın birçok parçasını kapsamaz, dolayısıyla motorlu karavanınızı birlikte kullandığınız aracın üreticilerinin gereksinimlerine de dikkat etmelisiniz. Referanslar, şunlar olmalı;
1. Motorlu karavan üreticisinin kullanma kılavuzu veya ona denk belgeler.
2. Karavanda kullanılan aletlerin üretici broşürleri.
3. Kullanıcının el kitabı veya kasa üreticisinin broşürü.
Motorlu karavanınıza asıl dikkat etmesi gereken siziniz tabii. Gövdesinin su geçinmez olup olmadığını sıklıkla kontrol edin. Çünkü eğer su almaya, rutubet yapmaya başlarsa, hem tamir edilmesi çok zor hem de pahalıya patlayan bir hobiniz olabilir.
Seyahatte yanıma başka neler almalıyım?
Aslında pek bir şeye ihtiyacınız yok. Büyük ihtimalle durduğunuz kamp alanlarında su alabilmek için bir Aquaroll’a ihtiyacınız olacak. Bu bir su bidonuna bir aks bağlanmış ve çekmeniz için bir tutacağı olan bir su varilidir.
Yemek yapmak için bir gaz ocağına ihtiyacınız olabilir. Eğer bütün yıl gezecekseniz, propan tercih edin çünkü propan bütan gaza nazaran düşük ısılarda çok daha efektif çalışır.
Fazladan alana ihtiyacınız varsa tente alın. Motorlu karavanınıza bir tente eklemek seyahatinize tat katacaktır. Ayrıca daha büyük bir motorlu karavan almanıza gerek kalmadan size fazladan mekan sağlayacaktır. Bunu karavanınızın saklama alanı olarak düşünebilirsiniz. Eğer çadır gibi inşa edilirse çocuklarınızın uyuyabileceği bir alan da olabilir, yemek yiyebileceğiniz bir alan da veya ayakkabılarınızı, ıslak montlarınızı koyabileceğiniz bir alan da... tabii yere koyacağınız bir beze de ihtiyacınız var. Mümkünse altındaki çimenlerin nefes almasını engellemeyecek bir ürün seçiniz.
Tabii dışarıda kullanmak üzere katlanan masa ve sandalyeleri almayı unutmayın.
Bir de motor karavanınız için hali hazırda kullandığınız boy ve modelde bir yedek akü almanız fena olmaz.
Evinizdeki Konfor
Büyük ihtimalle mutfağınızı kolay bozulmayacak yiyeceklerle doldurmak isteyeceksiniz; çorba, konserveler, çay poşetleri vs. Tabii seyahatleriniz esnasında da gittiğiniz bölgelerden de alışveriş edeceksiniz. Motorlu karavanınızla en hızlı seyahate çıkmak için, içindeki temizlik ürünlerinin, tuvalet kağıtlarının veya hatta bir kaç parça kıyafetinizin yedeklerini bulundursanız iyi olur. Böylece son dakika koşturmacası içinde bunları unutmamış olursunuz. Yataklarınız için de isterseniz evinizden tercih ettiğiniz nevresimleri ve yastıkları, isterseniz de karavan için üretilen takımlardan tercih edebilirsiniz. Tabii fazla yatağınız için de yedek bulundurmayı unutmayın. Hatta uyku tulumunu da tercih edebilirsiniz.